Çocuklara Duygularını Yönetmeyi Öğretmek
Dünyayı dolaşarak ve mutluluk öğretmenlerinin ayaklarının dibinde oturarak öğrendiğim bir şey, duyguların belirli bir şekilde çalıştığıdır. Hindistan’da bir dağda etrafım bir maymun sürüsü tarafından çevrildiğinde çok korkmuş ve Londra’da yeni arkadaşlarım tarafından açık kollarla karşılanınca da çok mutlu olmuştum. Duygular, günlük yaşamlarımızda elbette aynıdır, ancak bu iniş ve çıkışlarla nasıl başa çıktığımızı, duyguların ne olduğu ve nasıl çalıştıkları konusundaki anlayışımız belirler.
Bu makalede, çocukların, duyguların nasıl çalıştığını ve kendilerini daha sağlıklı bir yönelim için neler yapabileceklerini anlamalarına nasıl yardımcı olabileceğimizi tartışacağız. Sunulan fikirler basit gelebilir, ancak küçük şeyleri doğru anlamazsanız, daha büyük şeylere geçmenin daha zor olduğunu gördüm. Örneğin Frankie, oyuncaklarını kız kardeşiyle paylaşmanın yarattığı hayal kırıklığıyla başa çıkmayı öğrenmezse, birlikte oynayacak birinin olmasının keyfini kaçırabilir.
Amacım, çocuğunuzun duygusal sağlığını ve nihayetinde daha mutlu yaşam deneyimlerini beslemek için size basit ama etkili fikirler sunmaktır. Tabii ki, sihirli değnek değiller, ancak öğrenilen küçük bir çocuğu olumlu bir yörüngeye sokabilecek duygusal ustalığın tohumlarıdır. Her fikir çocuğunuzun uygun yaş düzeyinde paylaşılmalı ve daha sonra zamanla derinleştirilmelidir.
1.Duygular geçicidir.
Hangi duyguyu yaşıyor olursanız olun -mutluluk ya da öfke- geçicidir. Erkekler ve kızlar, özellikle üzüntüden muzdarip olanlar, çoğu zaman duyguların kalıcı olduğunu düşünürler. Başlarının üzerindeki büyük, kara bulutun asla gitmeyeceğini düşünüyorlar ama bu doğru değil. Yeni bir düşünceye yönelerek, genellikle yeni bir duygu hissedebilirler ve bulutlar geçer (çoğu zaman). “Bu da geçecek”, birçok yetişkin tarafından kendilerine duyguların geçici doğasını hatırlatmak için kullanılan ve zor bir günde yardımcı olabilecek bir slogandır. Çocuklar ayrıca “Büyük duygular gelir ve büyük duygular gider” gibi kendi mottolarını oluşturabilirler.
2. İçinizde , doğanızda yaşam enerjisi var.
Varlığımızın merkezinde, saf pozitif enerji veya neşeye denk olan iyilik vardır. Bu çocuğunuzun doğal halidir. Ancak zorlu duygular -öfke, üzüntü, endişe, panik, hayal kırıklığı, hayal kırıklığı ve kıskançlık- bu doğal durumu bulandırabilir. Ancak çocuğunuz, bu zorlu duyguların bulutlar gibi geçip gitmesine izin vermeyi öğrenirse, içindeki güneş (iyilik) yeniden parlayabilir.
Duyguların -özellikle de öfke gibi zor duyguların- gelip gitmesine nasıl izin verileceğini öğrenmek pratik gerektirir. Ancak Thich Nhat Hanh’ın “çapa” dediği nefes alma tekniğini kullanmak, bir çocuğun sakinleşmesine ve bu zorlu anlarda nefes alırken büyük duyguların geçmesine izin vermesine yardımcı olabilir.
3. Farklı duygu tipleri vardır.
Çocuklar derin üzüntüden mutluluğa kadar çok çeşitli duygular yaşarlar, ancak farklı duygu türlerini anlamayabilirler. Bazı türler şunlardır: hızlı ve yavaş, büyük ve küçük, zorlu ve kolay,olumlu ve olumsuz. Örneğin, öfke hızlı bir duygudur ve genellikle çok büyük hissedilir ve eğitim almadan (büyük bir aslan gibi) evcilleştirilmesi zor olabilir. Ancak bir çocuk, öfkesinden daha büyük olduğunu fark ettiğinde, cesaretini toplayabilir ve akıllıca olmayan seçimler yapmadan öfkesini nasıl atacağını öğrenebilir.
Çocukların farklı duygu türlerini ve onlarla sağlıklı bir şekilde nasıl bağlantı kuracaklarını öğrenmelerine yardımcı olmak zamanla olur. Sakin bir anda büyük bir duygu üzerine düşünürken, bazı konuşma başlatıcıları şunlar olabilir: “Bu duygu senden daha mı büyüktü? Çabuk mu oldu? Küçükken hissettin mi? Eğer öyleyse, vücudunun neresinde hissettin? “
4. Karışık duygular yaygındır.
Çocuklar, örneğin bir evcil hayvanın vefat etmesi durumunda, aynı anda birden fazla duyguyu hissederler. On yaşındaki Helene, siyah labrador köpeği Moby ile hayatı boyunca bir aradaydı ve öldüğünde inanılmaz derecede üzgündü. Ama Helene, Moby’nin yaşlılığında artık acı çekmediği için de rahatlamıştı. Özellikle karışık ve karmaşık olduklarında çocukların duygularını adlandırmalarına yardımcı olmak, onları yapıcı bir şekilde ifade etmelerine yardımcı olmanın ilk adımıdır.
Helene duygularını “üzüntü” ve “rahatlama” olarak adlandırdığında, bu duyguların içinde hareket etmesine izin vermeye başlayabilirdi. Moby için özel bir resim yaptı ve mezarının üzerine koydu, bu da Helene’in biraz daha iyi hissetmesine yardımcı oldu.
5.Tüm duygular yararlıdır.
Duygularınız size sadece içinizde olup bitenler hakkında sinyaller gönderiyor, bu yüzden ister hayal kırıklığı gibi zorlayıcı, ister heyecan gibi daha kolay hissettirsin, her duygu yararlıdır. Duyguları küçükken (yanardağ büyüklüğünde bir öfkeye dönüşmeden önce biraz hayal kırıklığı gibi) nasıl tespit edeceğinizi öğrenmek, onu yapıcı bir şekilde ifade etmenize yardımcı olacaktır. Hiçbir duygunun boşa gitmesine gerek yok – her şey bir sonraki en iyi duygunuz için bir basamak olarak kullanılabilir.
Çocukların duyguların ne iyi ne de kötü olduğunu, sadece sinyaller olduğunu anlamalarına yardımcı olmak, onların olumlu duygusal gelişimleri için çok önemlidir. Bu konuyla ilgili sohbet başlatıcılardan biri trafik işaretleri hakkında konuşmak olabilir (dur işaretleri, polis sirenleri ve trafik ışıkları: kırmızı, sarı ve yeşil). Ne demek istiyorlar? Öfke, neşe, üzüntü ya da aptallık gibi duygular da mı sinyal veriyor?
6. Bazı duyguları (yararlı olanları) nasıl arttıracağınızı ve diğer duyguları (zorlayıcı olanları) nasıl azaltacağınızı pratik yaparak öğrenebilirsiniz.
Çocuklar, belirli duyguların sesini açıp diğerlerinin sesini kısabildiklerini fark etmeye başladıklarında, dünya onlar için bir hazineye dönüşür.. Başaramayacakları hiçbir şey yoktur. İlk adım, olumlu duygusal sağlığın içsel niteliklerini beslerken çocuklara fikirleri ve ardından araçları vermektir.
Şükretmek sadece Şükran Günü’ne mahsus değildir. Minnettarlık, ne olursa olsun çocukları olumlu yönde hareket ettiren bir duygudur. Hayyam her gece yatağında yatarken gününü düşünerek bir şükran listesi yapar. Şekerlemelerden yeni bir karate öğretmenine kadar her şey için minnettardır ve sahip olmadığı şeylere odaklanmak yerine bu takdiri hissetmek, hayatında gerçekten ne kadar iyi şeylerin olduğunu fark etmesine yardımcı oluyor.
7.Kimse sizin yerinize yapamaz.
Çocuklar duygusal yaşamlarının sorumluluğunu almayı öğrenmeli ve duygusal gemilerinin kaptanları olduklarını anlamalıdır. Sert dalgalardan daha sakin dalgalara doğru kolayca geçmeyi öğrenebilirler. Tıpkı gemi kaptanları gibi, örneğin öfke, reddedilme, utanç, incinme ve dışlanmış hissetme gibi “duyguların yüksek denizlerinde” nasıl gezinecekleri konusunda eğitim almaları gerekir. Fikirler, araçlar ve uygulamalarla çocuklar özgün ve anlamlı bir şekilde tamamen kendileri olabilirler.
Duygusal Yönden Sağlıklı Çocuk kitabından alıntıdır. Telif hakkı Maureen Healy’ye aittir. New World Library’nin izniyle basılmıştır — www.newworldlibrary.com.
Çeviri:Türkan DEMİR
